Leegstand woningen en gebouwen: waar is het ons om te doen?

25 April 2023

Leegstand woningen en gebouwen: waar is het ons om te doen?

Het doel om leegstaande woningen in te zetten voor goede sociale huisvesting werd de voorbije jaren door een gebrek aan politieke moed en een manke aansturing bijna volledig gemist.

Bestrijding van langdurige leegstand en verwaarlozing van woningen en gebouwen als hefboom voor betere sociale woonvoorzieningen.

Interview met Jef Lemmens (raadslid OCMW en gemeente) 


Dag Jef,

Het recente voorstel van Groen Lede om meer te doen aan de langdurige leegstand en verwaarlozing van woningen en gebouwen in de gemeente, heeft nogal wat reactie opgeleverd.

Is het jullie vooral om de geldelijke opbrengst te doen, zoals soms wordt gesteld?

Neen, het is ons in eerste instantie te doen om de
langdurige leegstand met verwaarlozing, vervuiling, soms een risico voor de verkeersveiligheid, te beperken op een correcte manier.
Waarbij de eigenaars gemotiveerd worden om de nodige inspanningen te leveren om de negatieve langdurige leegstand om te buigen naar een positieve schakel in de omgeving.
Het inzetten van een financiële heffing is daarbij een algemeen aanvaarde noodzakelijke schakel.
We zouden trouwens een langere vrijstelling, tot drie jaar, willen geven bij verbouwingen. Nu is dat slechts één jaar.


Klopt het dat een aantal leegstaande woningen in aanmerking komen voor een aanbod op de sociale huurmarkt?

We hebben bij onze rondgang in meerdere straten gezien dat er woningen in het register van leegstand zijn opgenomen, terwijl ze mogelijks wel in aanmerking komen voor bewoning. 
Een aanbod zou kunnen gebeuren via het sociaal verhuurkantoor. Maar we zien dat de gemeente die adressen zelfs niet doorgeeft aan het verhuurkantoor. Waardoor de woningen natuurlijk leeg blijven staan.
Het aantal aangeboden woningen via een sociaal verhuurkantoor in Lede is dan ook erg laag: nl. slechts een tiental.

Doet Lede het in het algemeen goed in het aanbieden van betaalbare en goede sociale huurwoningen? Daar zijn Vlaamse cijfers over?

 Ja, daar zijn Vlaamse cijfers over en daar komt Lede echt niet goed uit. We behoren tot de 135 gemeenten met een onvoldoende aanbod, zo leert een recente studie van Vlaanderen.
De 41 beste steden en gemeenten in Vlaanderen komen aan 9% sociale huurwoningen; Lede komt slechts aan 2,9%!
Onder aandringen van Groen zijn er in Lede in het meerjarenplan wel initiatieven om nieuwe woningen te voorzien, maar op het terrein is dat nog niet te merken. Dat mag zeker nu gaan opschieten.

Naar het schijnt, meldt Lede aan Vlaanderen dat er hier geen leegstaande gebouwen zijn?

Dat klopt. Lede rapporteert dat zo aan Vlaanderen, maar dat komt alleen maar omdat er geen register is aangelegd tot nu toe. Er zijn meerdere leegstaande gebouwen, maar ze worden gewoon niet geregistreerd, dus officieel bestaan ze niet.
Het bestuur heeft nu recent beloofd om hier toch werk van de maken; anders komt onze subsidie in gevaar.

We zien ook verwaarloosde woningen en gebouwen, waar bijkomend op de leegstand ook een duidelijke aftakeling van de woning te zien is. Doet de gemeente daar iets aan?
Lede heeft, in tegenstelling met de ons omliggende gemeenten, geen register of heffing op deze extra verwaarlozing. Deze verwaarlozing heeft dus in Lede geen aanleiding tot het betalen van een heffing.
Verwaarlozing lijkt ons evenwel maatschappelijk quasi nooit te negeren; de ons omliggende gemeenten voorzien hier dan ook erg beperkte vrijstellingen en een trapsgewijs toenemende heffing.
We moeten dan ook stappen in die richting zetten.

De gemeente heeft hier trouwens werk met de eigen gebouwen: in de Rammelstraat staan 3 woningen al lang leeg; ook de boerderij op het Markizaat, de pastorij.
Langdurige leegstand is er ook bij Sport Vlaanderen: in het Putbosstadion een sinds 01.07.2021 leegstaande sporthal, sport vakantieverblijven de witte villa.  

Veel werk aan de winkel dus?

Ja, veel werk; gedurende meer dan 10 jaar is er veel te weinig aandacht aan besteed. Men heeft de problemen op hun beloop gelaten. We zien nu, na onze herhaalde tussenkomsten op de gemeenteraad en gemeenteraadscommissies, toch enige verandering, enige verbetering.
Er worden meer mensen en middelen ingezet; de ambtenaren mogen ter plaatse gaan kijken hoe de situatie is. De reglementering wordt wat nauwer opgevolgd en een evaluatie en verbetering van de reglementering komt eraan.  

Toch enige tevredenheid dan?

Het na te streven doel om deze woningen/gebouwen in te zetten voor goede sociale huisvesting werd de voorbije jaren door een gebrek aan politieke moed en aansturing bijna volledig gemist.
In het systeem en de manier waarop het werd opgevolgd zat geen enkele aansporing naar de eigenaars om hun eigendom op te waarderen door een gerichte investering en daarbij de woonkwaliteit van anderen te verhogen.
Dat komt er nu stilaan toch wat uit voort. We zien beweging op deze markt van leegstand; sommige panden komen bv. te koop.

We zullen dit zeker verder nauw opvolgen; het voorzien van betaalbare, kwaliteitsvolle woningen is een te belangrijk recht om er te weinig aandacht aan te besteden.